PRODUCTION DESIGN

Όταν άρχισα να δουλεύω σαν σκηνογράφος ταινιών βρισκόμουν στην Γερμανία όπου η ορολογία του επαγγέλματος ήταν μάλλον η θεατρική. Η τάξη στην ακαδημία έγραφε στην πόρτα Bühnenbild, δηλαδή σκηνική εικόνα, αλλά οι ανθρωπιστές καταλάβαιναν και το Szenenbild ή Szenographie. Στην τηλεόραση που άρχισα να δουλεύω λίγο αργότερα κι έφτιαχνα τελάρα και κύβους για εκπαιδευτικά προγράμματα τα λέγαμε όλα Szenenbild. Στον κινηματογράφο τα πράγματα ήταν πιο μπερδεμένα γιατί σαν τέχνη –ή βιομηχανία– που άνθισε στον εθνικοσοσιαλισμό είχε αποκτήσει και αμιγώς Γερμανική ορολογία. Φαντάζομαι ότι από εκεί βγήκε το Gesamtausstattung –γράφω γι αυτό στο ΤΑΜΠΟΥΡΛΟ- αλλά ίσχυαν ακόμη και όροι όπως Filmarchitekt ή και το ανατολικογερμανικής προέλευσης Filmbildner. Οι φίλοι και συνεργάτες μου Heidi και Toni Lüdi έγραψαν ολόκληρη πραγματεία για τον ορισμό του επαγγέλματος. Στα μέσα του ’70 ο κλάδος υιοθέτησε την αγγλική ορολογία για να ξεχωρίζει τους set dresser από τους set designer και οι παραγωγοί χάριζαν τίτλους όπως art director και production designer. Όπως όλοι οι ηθοποιοί ονομάζονται ηθοποιοί –ή talent στo Χόλιγουντ- λένε ότι υπάρ-χουν και production designer που δεν έχουν πιάσει μολύβι στην ζωή τους. Aυτό ίσως ισχύει, γιατί στις χολιγουντιανές ταινίες ο production designer έχει ένα μεγάλο επιτελείο εξειδι-κευμένων συνεργατών και συμβούλων για κάθε τομέα. Στις ταινίες που δούλεψα ήξερα από την αρχή ότι δεν θα είχα τέτοια υποστήριξη και δεν το μετάνιωσα γιατί οι διαφορετικοί άνθρωποι και κόσμοι που συνάντησα κάνοντας αυτή την δουλειά ήταν καμιά φορά πιο συναρπαστικοί από την ίδια την ταινία.

SCHTONK!

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Helmut Dietl
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Helmut Dietl, Ulrich Limmer
SCHTONK! poster

PRE-PRODUCTION

Schtonk είναι ένα γλωσσικό δημιούργημα του Τσάρλι Τσάπλιν για τον «Μεγάλο Δικτάτορα», σάτιρα της Χιτλερικής Γερμανίας. Το SCHTONK! του Dietl ήταν μια σάτιρα της σύγχρονης Γερμανικής κοινωνίας με αφορμή το μεγάλο φιάσκο της δημοσίευσης των «Ημερολογίων του Xίτλερ» τα οποία ήταν πλαστογραφημένα κατά παραγγελία ενός συντάκτη του δημοφιλούς περιοδικού STERN το 1983. Είχα δουλέψει το ’86 για ένα επεισόδιο της σειράς «Kir Royal» του Dietl και του Patrick Süskind –κι αυτή κοινωνική σάτιρα- και είχα διασκεδάσει πολύ. Το σενάριο του SCHTONK! ήταν ένα απ΄αυτά που θα ήθελα να έχω γράψει εγώ και γι αυτό με προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός, ότι δεν μπορώ να θυμηθώ γιατί αποχώρησα από την παραγωγή κατά την διάρκεια της προετοιμασίας. Αλλά ούτε κι οι συνεργάτες μου -από τον «VOYAGER»- ο Benedikt Herforth και ο Harald Turzer που συνέχισαν την παραγωγή, μπορούν να πουν γιατί τους εγκατέλειψα, αλλά σίγουρα θα το βρω κι αυτό μόλις βγω στην σύνταξη κι αρχίσω ψυχανάλυση. Αλλά συγκράτησα ένα εκτενέστατο ρεπεράζ στο Αμβούργο, που ψάχναμε την έδρα του εβδομαδιαίου ΕΧPRESS και στο λιμάνι του το ναυπηγείο που θα ανακαίνιζε την θαλαμηγό CARIN II του ιδρυτή της Gestapo και αρχηγού της Luftwaffe Hermann Göring. Θυμάμαι κι ατέλειωτες συζητήσεις με τον Helmut, που είναι η μοναδική εξήγηση για τα story boards μερικών σκόρπιων σκηνών που είχα αρχίσει να σχεδιάζω. Πολλά κι ενδιαφέροντα υλικά του design υπάρχουν στην σελίδα του SCHTONK στον ιστότοπο του Benedikt.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

HOMO FABER

Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Volker Schlöndorff
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Volker Schlöndorff, Rudi Wurlitzer
HOMO FABER poster

Στην Γερμανία το μυθιστόρημα το διαβάζουν στο σχολείο. Στον υπόλοιπο κόσμο όσοι δεν είχαν διαβάσει Max Frisch θα πίστευαν ότι πρόκειται για gay movie. Προς αποφυγήν τέτοιων παρεξηγήσεων ο τίτλος έγινε VOYAGER, που δεν είναι καθόλου λάθος γιατί ο Walter Faber διαρκώς ταξίδευε και όταν δημιουργούσε δεν δημιουργούσε εργαλεία, αλλά προβληματικές καταστάσεις.

Στο VOYAGER εργάσθηκα περισσότερο για το production παρά για το design, καθώς έπρεπε να βρω χώρους σ΄όλες τις χώρες απ΄όπου πέρασε ο Faber και μερικά δύσκολα αντικείμενα όπως ένα υπερωκεάνιο στην Μεσόγειο κι ένα Super Constellation για να κάνει μια αναγκαστική προσγείωση στην έρημο της Sonora. Για να καταλάβει όποιος δεν έχει διαβάσει το μυθιστόρημα που κολλάνε όλ΄αυτά θα πρέπει ίσως να διαβάσει την χονδροειδή μου περίληψή των 200 λέξεων.

 

Πριν από τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο ο πολιτικός μηχανικός Walter Faber –Αμερικανός στην ταινία- ερωτεύεται στην Ζυρίχη την Γερμανοεβραία φοιτήτρια τέχνης Hanna και όταν αυτή του αποκαλύπτει ότι είναι έγκυος κι αυτός θέλει να την παντρευτεί, αυτή διστάσει γιατί δεν θέλει να κρατήσει το παιδί. Ο Faber φεύγει για ένα φράγμα στο Ιράκ κι αφήνει την Hanna να παντρευτεί τον καλύτερο του φίλο Joachim.

Την άνοιξη του 1957, ο Faber συναντά σε μια πτήση για το Μεξικό τον αδελφό του Joachim και μετά την αναγκαστική προσγείωση που κάνει το αεροπλάνο τους στην έρημο Sonora, ο Faber ακολουθεί τον Herbert στην αναζήτηση του αδελφού του στο Μεξικό. Όταν φθάνουν στην φυτεία βρίσκουν τον Joachim κρεμασμένο ανάμεσα στα καπνά του. Ο Faber επιστρέφει στην Νέα Υόρκη και μια σχέση με την παντρεμένη Ivy, από την οποία θέλει να απαλλαγεί και φεύγει ξαφνικά για την Γαλλία.

Στο πλοίο συναντά την φοιτήτρια Sabeth -με φίλο- και την ερωτεύεται. Την ξανασυναντά στο Παρίσι και αποφασίζουν να πάνε οδικώς στο στην Ελλάδα για να επισκεφθεί την μητέρα της Hanna. Το κακό του προαίσθημα επιβεβαιώνεται, όταν φθάνοντας στην Ελλάδα η νεαρή ερωμένη του πεθαίνει μετά από ένα τσίμπημα φιδιού και η πρώην του -τώρα αρχαιολόγος- Hanna του εξομολογείται ότι η Sabeth ήταν και δική του κόρη.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

ZWEI FRAUEN

ΣΙΩΠΗ ΣΑΝ ΓΥΑΛΙ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Carl Schenkel
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Carl Schenkel, Bea Hellman
ZWEI FRAUEN poster

Το φιλμ όπως και το μυθιστόρημα της Bea Hellman ήταν βασισμένα στην προσωπική της εμπειρία με τον καρκίνο, και διηγείται την σχέση και τις ψυχολογικές διακυμάνσεις δύο νέων γυναικών κατά την θεραπεία τους στο ίδιο δωμάτιο μιας ογκολογικής κλινικής. Το 1989 η μόνη μου νοσοκομειακή εμπειρία ήταν από το 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, που για μια εξάρθρωση του γόνατου μου έβαλαν όλο το πόδι στο γύψο. Ήταν το 1968 που η χούντα, όπως έλεγε ο Παπαδόπουλος, έβαλε όλη την χώρα στον γύψο.

Συν τις άλλοις η ιστορία διαδραματιζόταν σε αμερικάνικη ογκολογική κλινική, της οποίας ένα τμήμα συμπεριλαμβανομένου και του χειρουργείου έπρεπε να κτίσω στο πλατό. Πρόθεση της Βavaria ήταν να γυρίσει μία ταινία, στην οποία ούτε ένας αμερικανός γιατρός θα καταλάβαινε ότι είναι γυρισμένη εκτός ΗΠΑ. Γι αυτό πήγα στην Νέα Υόρκη και είδα από κοντά το Mount Sinai και το νοσοκομείο τoυ NY-University και στην Βοστόνη την παιδιατρική του Dana-Farber Cancer Institute. Εκτός από το cast που ήταν όλο αμερικανικό, την επέμβαση ανέλαβε μια ομάδα χειρουργών του Αμερικάνικου Στρατιωτικού Νοσοκομείου του Μονάχου. Ευτυχώς καθ’ όλη την διάρκεια της παραγωγής μπορούσα να τους ζητώ πληροφορίες και συμβουλές για την δουλειά μου και στο τέλος έφεραν μαζί τους τα χειρουργικά τους εργαλεία για να εγχειρήσουν το χοιροκοιλιά που μας παράγγειλαν, γιατί όπως έμαθα ο ανθρωπινός ιστός μοιάζει πολύ μ΄αυτόν του γουρουνόπουλου.

Επίσης έμαθα ότι οι προμηθευτές νοσοκομειακού εξοπλισμού και οργάνων είναι μερικές αμερικάνικες και γερμανικές πολυεθνικές, οι οποίες μάλλον λόγω BAVARIA ήταν και πολύ συνεργάσιμες.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

DES TEUFELS PARADIES

ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Vadim Glowna
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Vadim Glowna, Joe Hembus, Leonard Tuck
DES TEUFELS PARADIES poster

βασισμένο στο μυθιστόρημα «Victory» του Joseph Conrad

Ο Vadim ήταν ηθοποιός και όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με την σκηνοθεσία είχε παίξει πρωταγωνιστικούς ρόλους σε πάνω από 100 ταινίες. Τον είχα γνωρίσει από φίλους όπως τον Roland Gall και τον Joe Hembus με τους οποίους είχαμε κι οι δύο συνεργαστεί, αλλά και από τον Γιώργο Πανουσόπουλο γιατί ήθελαν να γυρίσουν μαζί ένα σύγχρονο ουέστερν στην Arizona. Τελικά ο Vadim γύρισε μόνος του το «Desperado City», όσο ο Γιώργος γύριζε το «Ταξίδι του Μέλιτος».

Ο Vadim είχε τοποθετήσει την ιστορία στον μεσοπόλεμο σ΄ένα νησάκι της Ινδονησίας με ενεργό ηφαίστειο και στην Ολλανδική αποικιακή πόλη Surabaya. Είχε κάνει ένα γρήγορο ρεπεράζ στην Penang και την Surabaya, αλλά πρώτοι απ' όλους οι ασφαλιστές τον είχαν αποτρέψει κατηγορηματικά να γυρίσει εκεί με τον ισχυρισμό ότι ο Suharto δεν είχε τον έλεγχο όλων των 3.000 νησιών.

Το ίδιο μας συνέβη και στις Φιλιππίνες που θέλαμε να ψάξουμε νησιά με ανθρακωρυχεία και ηφαίστεια, αλλά μετά την αλλαγή Marcos-Aquino το Mindanao που είχε τα πολλά ηφαίστεια και στο Cebu είχε κηρυχτεί στρατιωτικός νόμος. Είδαμε το Εθνικό Πάρκο κοντά στην Manilla που γύρισε την «Αποκάλυψή» του ο Coppola, κάναμε λίγο ηφαιστειακό τουρισμό στο Pinatubo και το Mayon και πηγαίνοντας στο Magaso, είδαμε ευτυχώς το τότε ίσως πιο πρωτόγονο ανθρακωρυχείο της χώρας –βλέπε LOCATIONS.

Γι'αυτό πήγαμε στην Ταϊλάνδη όπου μας περίμενε ο Georg Mertensmeyer, Γερμανός, μόνιμος κάτοικος Bangkok με εταιρεία εξυπηρέτησης ξένων παραγωγών. Παραλίγο να μας συμβεί το ίδιο, γιατί στον μη τουριστικό νότο που μας ενδιέφερε, τα φορτηγά πήγαιναν την νύχτα κονβόι, υπό τον φόβο των συμμοριών που λήστευαν αυτοκίνητα στις εθνικές οδούς. Ευτυχώς ο Georg κατάλαβε ακριβώς τι θέλαμε, πήρε το ρίσκο και ξεκινήσαμε για τον Νότο, ενώ ο διευθυντής παραγωγής του William Melchers βετεράνος του Vietnam που ξέμεινε στο Bangkok προετοίμαζε το υπόλοιπο ρεπεράζ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

DER MANN AUF DER MAUER

Ο ΑΝΤΡΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΤΕΙΧΟΣ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Reinhard Hauff
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Peter Schneider
DER MANN AUF DER MAUER poster

Το σενάριο του Peter Schneider ήταν βασισμένο στο διήγημά του «Der Mauerspringer» (Ο τειχοπηδηχτής). Ο ήρωάς του, ο νεαρός Ανατολικοβερολινέζος Kabe, πηγαινοέρχεται από το ανατολικό στο δυτικό Βερολίνο περνώντας πάνω και κάτω από το τείχος, με σκάλες κι αιωρόπτερα ή ακολουθώντας διαδρομές πρακτόρων. Φυσικά έκτός από τις αντικατασκοπείες τον περίμεναν κι οι γυναίκες του και στα δύο τμήματα της πόλης. Το βασικό ντεκόρ της ταινίας ήταν ένα μεγάλο τμήμα τείχους με όλα του τα παρελκόμενα: συνοριακούς σταθμούς, προβολείς, σκοπιές, πύργους με παρατηρητήρια, σκάμματα, ναρκοθετημένες και παγιδευμένες ζώνες με σύρματα κι αυτόματα πυροβόλα και λυκόσκυλα.

Παράλληλα έπρεπε να βρούμε στο Δυτικό Βερολίνο αληθοφανείς δημόσιους χώρους και δρόμους του Ανατολικού, όπου δεν υπήρχε περίπτωση να μας δοθεί άδεια γυρίσματος. Πήγα πολλές φορές στο Ανατολικό για να μυρίσω την ατμόσφαιρα και κάθε φορά ψώνιζα στο σουπερμάρκετ μερικά χαρακτηριστικά προϊόντα γιατί έπρεπε να στήσουμε και το νοικοκυριό της ανατολικής συμβίας του Kabe. Έχοντας διαβάσει προσεκτικά το σενάριο έπαιρνα πολλές προφυλάξεις και ποτέ φωτογραφίες.

Μόλις τέλειωσα την «έρευνα» πήρα σβάρνα την δυτική πλευρά του τείχους για να φωτογραφήσω τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες του μιας και ξέραμε ότι είχε στηθεί με προκατασκευασμένα στοιχεία και για να εντοπίσω το μεγάλο οικόπεδο που θα κτίζαμε το δικό μας. Το ανατριχιαστικό ήταν ότι το καλύτερο σημείο ήταν μια αλάνα 150 μέτρα μπροστά στο πραγματικό τείχος. Όταν τελικά στήθηκε και το δικό μας η προσφιλής πλάκα των εργατών μας ήταν να απαντούν στις συγχυσμένες γριούλες που έπρεπε να περάσουν από το συνοριακό φυλάκιο ντεκόρ για να πάνε στους συγγενείς τους, ότι το τείχος θα επεκταθεί κι ότι θα πρέπει να’ναι πίσω πριν την δύση του ηλίου.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

BEKENNTNISSE DES HOCHSTAPLERS FELIX KRULL

ΟΙ ΕΚΜΗΣΤΗΡΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΠΑΤΕΩΝΑ FELIX KRULL

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Bernhard Sinkel
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Alf Brustellin, Bernhard Sinkel
BEKENNTNISSE DES HOCHSTAPLERS FELIX KRULL poster

Σειρά 5 επεισοδίων του Bernhard Sinkel

O ήρωας του Τhomas Mann δεν είναι κοινός απατεώνας, ούτε ο Hochstapler είναι ακριβώς αυτός που αποκαλούν οι Βρετανοί confidence man κι οι Γάλλοι chevalier d’industrie, αλλά κάποιος που θέλει να φαίνεται κάτι παραπάνω απ’ ότι είναι, δηλαδή το πολύ διαδεδομένο στην χώρα μας κοινωνικό φαινόμενο του δήθεν. Αυτό όπως διαπιστώσαμε πρόσφατα δεν σημαίνει, ότι δεν μπορεί να είναι και σπουδαίος και απατεώνας. Η BETA Film σκόπευε να κάνει μια φιλόδοξη Ευρωπαϊκή Παραγωγή και το μυθιστόρημα του Μann ήταν από κάθε άποψη ιδανικό: Λίγο πριν το τέλος της Belle Époque, Ευρωπαίοι αριστοκράτες, νεόπλουτοι και κοσμοπολίτες, bon viveur, καλλιτέχνες, και κουρτιζάνες πολυτελείας συνωστίζονται σε μητροπόλεις του πλούτου. ξενοδοχεία, καζίνα, βαριετέ και οίκους ανοχής. Ιδανικό για μια παραγωγή που θέλει να προβληθεί σ΄όλη την Ευρώπη ήταν και το γεγονός ότι η σειρά απαιτούσε μια πολυεθνική διανομή. Δεν ξέρω αν το εμπορικό αποτέλεσμα ήταν ικανοποιητικό και αν σ΄αυτό βόηθησε κι ο Άγγλος John Moulder-Brown στον ρόλο του Γερμανού Felix, αλλά εγώ έζησα μια θαυμάσια εμπειρία κάνοντας ρεπεράζ και μετά γυρίζοντας στα καλύτερα ξενοδοχεία και εστιατόρια της Ευρώπης λίγο πριν αυτά ανακαινιστούν. Προλάβαμε και το Museu Nacional de História Natural της Λισαβόνης που δεν είχε αλλάξει από το 1861. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, πρόλαβα να γνωρίσω -και να ντύσω- την Μagali Noël που είχα να την δω από τις ταινίες του Felini, και πιο πριν βλέποντας την το 1959 σαν γυμνασιόπαις στην ταινία «Καυτή Σάρκα» (L'Île du bout du monde) μου είχε προκαλέσει εφηβικό τραύμα. Aλλά υπήρξε ακόμη μια θετική εξέλιξη, όταν κάποια στιγμή χρειάστηκε να μεταφέρω περισσότερα δικαιώματα στην εταιρεία παραγωγής η ΒΕΤΑ με δωροδόκησε υποσχόμενη συμμετοχή στην επόμενη ταινία μου. Δεν ήξεραν ότι θα ήταν η Αρπα Colla και γι αυτό με ταλαιπώρησαν πολύ, αλλά η ταινία γυρίστηκε.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Γιώργος Πανουσόπουλος
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Φίλιππος Δρακονταειδής, Γιώργος Πανουσόπουλος, Πέτρος Τατσόπουλος
ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ poster

Η συμβολή μου στην ταινία ήταν μικρή και περισσότερο τονωτική παρά ουσιαστική. Περιορίστηκε στο λιτό δωμάτιο του Χάρη το μικροαστικό νοικοκυριό της Στέλλας κι ένα παλιό κιάλι που έπρεπε να μετασκευαστεί σ’ένα αληθοφανές τηλεσκόπιο.

Ο Γιώργος είχε εντοπίσει τους περισσότερους χώρους και τους ξαναβλέπαμε μόνο για καμιά εναλλακτική πρόταση ή ιδέα, αλλά έπρεπε να ενσωματώσω και την πολυεθνική ομάδα του σκηνογραφικού στο συνεργείο -βλέπε IMDb- την Σουηδή Siv ως φροντίστρια, τον Αμερικανό κατασκευαστή Τομ και τον Λάμπρο, Έλληνα μηχανόβιο ο οποίος θα αναλάμβανε τις μετακινήσεις και μεταφορές. Και χρειάστηκε να επανεφεύρω στην πρωτόγονη εικονογραφημένη λίστα σαν μέσο επικοινωνίας. Παραλίγο να ξεχάσω την Γερμανίδα Χάιδω, που έκανε την προπόνησή της για τα κοστούμια του Αρπα Colla.

Η τελευταία φορά που είδα τους Απέναντι, ήταν στο Open Air Festival 2013 στην πλατεία Αβησσυνίας με την Μπέτυ Λιβανού δίπλα μου κι όταν η κάμερα μπήκε στο διαμέρισμα της Στέλλας κι αναρωτήθηκα που καταφέραμε να βρούμε όλη αυτή την οικοσκευή μου απάντησε στωϊκά:

Μου αδειάσατε το δικό μου!

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

ENGEL AUS EISEN

ΑΓΓΕΛΟΙ ΑΠΟ ΣΙΔΕΡΟ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Thomas Brasch
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Thomas Brasch
ENGEL AUS EISEN poster

Ο Thomas Brasch ήταν ποιητής, δραματουργός και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Αγγλία από γονείς εξόριστους Εβραίους κομουνιστές και μεγάλωσε στην DDR, δηλαδή στην Γερμανική Δημοκρατική Δημοκρατία, όπου το δεύτερο επίθετο μπορεί να πλεονάζει, αλλά κάπως έπρεπε να ξεχωρίζει από την δυτική, ομοσπονδιακή, ρεβανσιστική και καπιταλιστική. Παρ’ όλα αυτά ο Thomas ο οποίος μάλιστα πριν σπουδάσει δραματουργία στο Babelsberg πήγε για μερικά χρόνια στην Εθνική Σχολή δοκίμων του Λαϊκού Στρατού, δεν έχανε ευκαιρία να κάνει κριτική στο καθεστώς με επακόλουθο να τον αποβάλλουν από σχολές και πανεπιστήμια και να δουλεύει γκαρσόνι, σιδηρουργός και αγρεργάτης.

Το 1976 κατάφερε επιτέλους να τον διώξουν από την Δημοκρατία και μετακόμισε στο Δυτικό Βερoλίνο με την συμβία του Katharina Thalbach, ναι, αυτήν που έπαιξε την μητριά και ερωμένη του Oskar στο «Ταμπούρλο». Κι όταν αποφάσισε να γυρίσει μια ταινία με παραγωγό τον τότε συνεταίρο μου von Vietinghoff βάλανε κι εμένα στο πακέτο υπηρεσιών. H αλήθεια είναι ότι το ήθελα κι εγώ γιατί είχαν προσλάβει τον διευθυντή φωτογραφίας Walter Lassally τον οποίο ήξερα λίγο και θαύμαζα πολύ, αλλά ποτέ δεν είχα δουλέψει μαζί του.

Το σενάριο βασιζόταν σε μια πραγματική ιστορία την εποχή του ψυχρού πολέμου, του αποκλεισμού του Βερολίνου το 1948 από την Σοβιετική Ένωση και την αερογέφυρα των Συμμάχων για τον ανεφοδιασμό της πόλης. O 20χρονος Werner Gladow συνέστησε μία βίαιη συμμορία 80 νεαρών που με διάφορα κόλπα διοχέτευαν πλαστά χαρτονομίσματα στην μαύρη αγορά της Αlexanderplatz στην αρχή και αργότερα σ΄όλο το Δυτικό Βερολίνο. O Gladow είχε την ατυχία να τον συλλάβουν στον Ανατολικό τομέα όπου ίσχυε η θανατική ποινή και υπήρχε ακόμη και δήμιος για την εκτέλεση στην λαιμητόμο, την οποία φυσικά έπρεπε να κατασκευάσω. Πείραζα τον Thomas φωνάζοντάς τον «Stürmer und Dränger», που θα σήμαινε «θυελλώδης και ορμητικός», αν δεν ήταν λάθος Γερμανικά, που όμως όλοι καταλάβαιναν.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

DIE BLECHTROMMEL

ΤΟ ΤΑΜΠΟΥΡΛΟ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Volker Schlöndorff
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Volker Schlöndorff, Jean-Claude Carrière, Franz Seitz
DIE BLECHTROMMEL poster

Μετά την «φιλική» μου αποχώρησή από την ΧΑΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΜΠΛΟΥΜ δεν περίμενα από τον Volker και τον Eberhard, τον συνεταίρο του στην BIOSKOP FILM να μου προτείνουν άλλη δουλειά, ιδιαίτερα ΤO ΤΑΜΠΟΥΡΛΟ που μόνο η αναγγελία των γυρισμάτων είχε ήδη δημιουργήσει ένα μικρό μύθο. Η χαρά μου δεν διήρκεσε πολύ γιατί δεν άργησα να μάθω ότι δεν ήμουν η πρώτη επιλογή και ο συνάδελφος είχε απλά αποχωρίσει πριν αρχίσει το ρεπεράζ και για λόγους που ήταν τόσο προφανείς, που δεν έκανα καν τον κόπο να ρωτήσω.

Η πρόκληση ήταν πολύ μεγάλη, για να αρνηθώ, ή τουλάχιστον να διαβάσω πρώτα το σενάριο για να ξέρω τι με περιμένει. Η ταινία θα γυριζόταν σαν συμπαραγωγή Γερμανών και Γάλλων παραγωγών -σε συνεργασία με studios- στο Βερολίνο, το Gdansk, το Zagreb, το Παρίσι, στην Νορμανδία και το Mόναχο, αλλά μόνο επειδή υπήρχε στην ΒΑVARIA το ντεκόρ ενός βομβαρδισμένου δρόμου, που είχε κάποτε κατασκευαστεί για ΤΟ ΑΥΓΟ ΤΟΥ ΦΙΔΙΟΥ του Bergman. Το μόνο θετικό ήταν, ότι ο παραιτηθείς μου κληρονόμησε τον βοηθό του Bernd, ένα ταλαντούχο γραφίστα ο οποίος είχε κάνει μια φοβερή έρευνα σε φωτογραφικά αρχεία και βιβλιοθήκες και δεν είχε δουλέψει ποτέ σε ταινία, αλλά ήταν αποφάσισμένος να γίνει σκηνογράφος. Ο Βernd μετακόμισε στο διαμέρισμά μου όπου υπήρχαν σχεδιαστήριο και μεγάλα τραπέζια, καθώς και η πρώην φίλη μου αρχιτεκτόνισσα η οποία μας βοηθούσε στα γραμμικά και η τρέχουσα που προσελήφθη για την τροφοδοσία του art department. Δυστυχώς τον περισσότερο χρόνο ταξίδευα, γιατί έπρεπε πρώτα να περπατήσω όλους τους χώρους με τον Volker, να σκιτσάρω τις κατασκευές, να πάω με τα τελικά σχέδια στους κατά τόπους συναδέλφους που είχαν την επίβλεψη και να είμαι πίσω στο φινίρισμα και την παράδοση των ντεκόρ πριν καταφθάσει το συνεργείο για τα γυρίσματα.

Δεν θυμάμαι αν πήγαμε πρώτα στο Βερολίνο ή το Gdansk, αλλά είμαι σίγουρος ότι στο αεροπλάνο μουτζούρωνα ακόμη στο σενάριο των 230 σελίδων τις λίστες των ντεκόρ κατά χώρο και χώρα. Στην αρχή μάζευα τα δελτία επιβίβασης, αλλά μετά από 20 πτήσεις έχασα τον λογαριασμό.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

TAUGENICHTS

ΑΚΑΜΑΤΗΣ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Bernhard Sinkel
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Alf Brustellin, Bernhard Sinkel
TAUGENICHTS poster

Το σενάριο που έγραψαν ο Alf Brustellin και ο Bernd Sinkel είναι μια ελεύθερη μεταφορά της νουβέλας του Γερμανού ρομαντικού Joseph von Eichendorff «Από την ζωή ενός ακαμάτη», την οποία θυμόμουν από το βιβλίο του γυμνασίου.

ο Thomas Mann έγραψε κάποτε για τον "Άχρηστο": "Αλλά το μυθιστόρημα δεν είναι τίποτα λιγότερο από ευγενικό, στερείται κάθε σταθερής βαρύτητας, κάθε ψυχολογικής φιλοδοξίας, κάθε πρόθεσης για κοινωνική κριτικής και διανοητικής πειθαρχίας. Δεν είναι τίποτε παρά όνειρο , μουσική, χαλαρότητα, ήχος ταχυδρομικής κόρνας, ταξιδιού, νοσταλγίας , νόστου , πυροτεχνήματος σε νυχτερινό πάρκο, ανόητης ευδαιμονίας, έτσι ώστε να βουίζουν τ’ αυτιά σου από ποιητική γοητεία και σύγχυση."

Κάπως έτσι ήταν και η ταινία αν προσθέσουμε και μια δόση αυθαιρεσίας και πολλή αναρχία. Στον ιστότοπο του Bernhard υπάρχουν πολλά στοιχεία, υλικά και σημειώσεις, αλλά βρήκα και μια σχετική συνέντευξη για γερμανόφωνους. Τα γυρίσματα γίνανε στην Πράγα, μέσα και κοντά το παλατάκι Veltrusy και γύρω από την Ρώμη, όπου οδηγούσαν τον 19ο αιώνα όλοι οι ρομαντικοί δρόμοι. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς μου ήταν φυσικά τα κοστούμια, τα μαλλιά και το make up καθώς είχα και πολλούς άξιους συνεργάτες: την Barbara Mathée στο ενδυματολογικό και στα σκηνικά τον Karel Vacek στην Πράγα και τον Franco Chianese στην Ρώμη. Ξαναβλέποντας τους τίτλους της ταινίας ένιωσα μια περίεργη μοναξιά. Πολλοί φίλοι και συνεργάτες της ταινίας όπως ο συνσεναριογράφος Alf Brustellin, o διευθυντής φωτογραφίας Dietrich Lohman, ο συνθέτης Hans Werner Henze κι o συμπαραγωγός Bernd Eichinger έχουν φύγει. Ο τελευταίος μάλιστα σχετικά πρόσφατα. Πέρσι που επισκέφθηκα το καινούργιο κτίριο της σχολής κινηματογράφου του Μονάχου στάθηκα λίγο να θαυμάσω το μεγαλειώδες αρχιτεκτόνημα πάνω στην πλατεία με τ΄όνομά του.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

DIE VERLORENE EHRE DER KATHARINA BLUM

H ΧΑΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΙΝΑΣ ΜΠΛΟΥΜ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Volker Schlöndorff
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Volker Schlöndorff, Peter Hamm
DIE VERLORENE EHRE DER KATHARINA BLUM poster

PRE-PRODUCTION

Τα χρόνια 1974 και 75 ήταν κόλαση: Τόσες ταινίες που δεν θυμάμαι με ποιά σειρά γυρίστηκαν, ποιά την άνοιξη και ποιά τον χειμώνα. Εκτός απ΄όλα τ΄άλλα έτρεχε στην U.L.M. και μια παραγωγή μικρών ταινιών για παιδιά προσχολικής ηλικίας, που ενσωματωνόταν στο «Sesame Street». Τις ταινίες αυτές γύριζε όποιος «εταίρος» είχε χρόνο για να εξασφαλίζονται τα πάγια έξοδα της εταιρείας. Η Katharina Blum ξεκίνησε κλασικά: ψάχναμε τα χαρακτηριστικά της εποχής, τους χώρους στην Κολωνία, την τρομοκρατία? των ΜΜΕ, αλλά περιμένοντας την ιδανική διανομή για την Καταρίνα, η παραγωγή έπαιρνε συνεχώς ανάβολες για λόγους που ούτε ο Volker αναφέρει πουθενά, οπότε...

Αν και είχα κάνει ήδη πολλή κι άχαρη δουλειά αποφάσισα να παραιτηθώ και να αποχωρήσω διακριτικά για να μην βρεθώ αργότερα μπροστά σε μεγαλύτερο δίλημμα, αφού τα γυρίσματα του BERLIGER των εταίρων μου Brustellin και Sinkel είχαν προγραμματιστεί.

Τελικά ο Volker βρήκε την Angela Winkler και οι αναβολές του βγήκαν σε καλό!

Φυσικά παρέδωσα όλο το ρεπεράζ και μου έμειναν μόνο μερικά σχέδια με το look της ταινίας: Τον καταθλιπτικό χώρο της Κατερίνας, τον ψυχρό της αντιτρομοκρατικής, το πολύχρωμα αποπνικτικό καρναβάλι της Κολονίας και το layout της κίτρινης DIE ZEITUNG. Σαν φόντο της σελίδας βάλαμε την αγαπημένη μας στην Ελλάδα ΒILD της 25.02.1975 με τίτλο: Baader-Meinhoff (η συμμορία) τρώει τώρα χαβιάρι στο κελί. Ο τίτλος μου θυμίζει λίγο τα δικά μας ρεπορτάζ από την πτέρυγα των VIP του Κορυδαλλού.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

BERLINGER

BERLINGER

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
Alf Brustellin, Bernhard Sinkel
ΣΕΝΑΡΙΟ:
Alf Brustellin, Monika Grube, Bernhard Sinkel
BERLINGER poster

Με τον υπότιτλο «Μία Γερμανική Περιπέτεια» ο Alf και o Bernd προσπάθησαν να απαλλάξουν την ταινία και τον «Νέο Γερμανικό Κινηματογράφο» από το σύμπλεγμα της συλλογικής ευθύνης που είχε προκαλέσει μια στασιμότητα με θεματολογίες τύπου :«Το αμάρτημα του πατρός μου». Με βόηθησε πολύ το γεγονός ότι οι δυο τους εκτός από φίλοι να ήταν και απόγονοι διαμετρικά αντίθετων κοινωνικών τάξεων, μιας παλιάς οικογένειας βιομηχάνων ο ένας και γιος αεροπόρου ο άλλος. Το γύρισμα ήταν και για μένα μια περιπέτεια, αλλά και μια ευκαιρία να καταδυθώ στην παλιά και τη νέα Γερμανική αυτοσυνείδηση.

Στα ντοσιέ μου βρήκα δυστυχώς μόνο σχέδια για σκηνές ή τους βασικούς χαρακτήρες κι ούτε ένα κατασκευαστικό.

Στον ιστότοπο του Bernd υπάρχουν οι φωτογραφίες ταμπλό και μερικές σκηνές επιλεγμένες φυσικά με γνώμονα τους σταρ της διανομής.

Πρόσθεσα μόνο μερικές σκηνές και καρέ από ένα φτωχό αντίγραφο PAL χωρίς υπότιτλους.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ